James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Büyük Patlama’nın ardından yalnızca 200 milyon yıl sonra oluşmuş olabilecek beş galaksi adayı keşfetti. Bu galaksiler, evrenin ilk dönemlerindeki galaksi oluşumuna dair yeni ipuçları sunarak, kozmik tarihimize ışık tutuyor.
James Webb Uzay Teleskobu (JWST), şimdiye kadar var olmuş en eski galaksiler arasında yer alabilecek beş galaksi keşfetti. Büyük Patlama'dan sadece 200 milyon yıl sonra ve 13.6 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bu beş galaksi adayı, şimdiye kadar tespit edilen en erken galaksiler olarak tarihe geçebilir ve evrenin ilk dönemlerinde oluşan galaksilerin arasında yer alabilir. Eğer bu keşifler ileri gözlemlerle doğrulanırsa bu eski galaksiler, gökbilimcilerin galaksi oluşumu konusundaki en iyi teorilerini test etmelerine ve maddenin evren boyunca ilk nasıl bir araya geldiğine dair benzersiz bilgiler sunmalarına olanak tanıyacak.
Kozmologlar daha önce, büyük patlamadan sadece birkaç yüz milyon yıl sonra ilk yıldız kümelerinin birleşip galaksileri oluşturduğunu tahmin ediyorlardı. Ardından, evrenin ömrünün ilk 1-2 milyar yılı içinde, mevcut teorilere göre bu erken protogalaksilerin birbirlerini yutarak gezegenimize benzer bir şekilde evrimleşen cüce galaksiler haline geldiği düşünülüyordu. Ancak bu sürecin tam zamanlamasını bulmak ve en erken adımların ne hızda gerçekleştiğini anlamak zor, çünkü bu galaksilerden gelen ışık çok sönük ve evrenin genişlemesi bu ışığın dalga boylarını dramatik bir şekilde uzatıp kızılötesi spektruma taşımış durumda.
Hubble Uzay Teleskobu’nun aksine, JWST kızılötesi spektrumdaki ışığı algılayabiliyor, bu da teleskopun evrenin ilk aşamalarına erişmesine olanak tanıyor. Araştırmacılar, bu erken galaksilerin uzak ışığını büyütmek için "kütleçekimsel merceklenme" olarak bilinen bir yöntem kullandılar. Einstein’ın genel görelilik teorisine göre, kütleçekimi, madde ve enerjinin bulunduğu yerde uzay-zamanın bükülmesi ve bozulmasıdır. Bu bükülmüş uzay, enerji ve maddenin nasıl hareket edeceğini de belirler. Böylelikle ışık düz bir çizgide ilerlese bile, kütleçekimi tarafından bükülüp büyütülebileceği anlamına gelir. Bu durumda, Abell S1063 galaksisi, araştırmacıların incelemeyi seçtiği bölge ile güneş sistemimiz arasında yer alıyor ve erken galaksilerin ışığını odaklayarak teleskoplarla gözlemlenebilir hale getiriyor.
Astronomlar, JWST’yi bu eğri uzay bölgesine yönelterek ve arkadan gelen ışığı yavaşça toplayarak teleskopu yeteneklerinin sınırlarına kadar zorladılar ve erken galaksilerden gelen ilk sönük parıltıları yakaladılar. Eğer ileri çalışmalarla doğrulanırsa, bu galaksi adayları, şimdiye kadar doğrulanmış en eski galaksi olan JADES-GS-z14-0’dan yaklaşık 90 milyon yıl daha genç olacak. Bu galaksilerin hepsinin aynı gökyüzü bölgesinde bulunması, bunlardan çok daha fazlası olabileceğini de gösteriyor.