İngiltere'nin başkenti Londra'daki Thames Nehri yatağında sular çekildiğinde antika ve tarihi eser arayanlar; hem ülkede "mudlarking" olarak bilinen çamurdan eşya toplama geleneğini 18. yüzyıldan bu yana sürdürüyor, hem de bugüne kadar nehir sularında saklanan "hazineleri" gün yüzüne çıkarıyor.
İngiltere'de "mudlarking" olarak bilinen "çamurdan eşya toplama" geleneği; 1700'lü yıllarda Thames Nehri'ndeki çöp yığınlarında buldukları para edecek eşyaları satarak geçimlerini sürdüren Londra'daki fakir halkın alışkanlıklarına dayanıyor.
Atık su kanallarından gelen eşyaların yanı sıra nehir boyunda yer alan binalardan ve gemilerden düşen eşyaları suyun çekildiği saatlerde arayanlara "mudlark" denilen ülkede, bu şekilde çamurdan eşya toplamak geçmişte yoksulluğun insanları ittiği son nokta olarak görülüyordu.
Çamurdan eşya toplamayı 18. yüzyılda çoğunlukla bir mesleki becerisi olmayan kişiler tercih ederken, kanalizasyon ve çöpün karıştığı Thames yatağında yapılan yürüyüşler "mudlark" olarak bilinen bu kişilerin bazen ölümcül bir hastalığa yakalanmasına da yol açıyordu. Nehir yatağındaki bir camın yol açtığı kesik, kirli su ve balçığın bulaştırdığı bir hastalık nedeniyle ölümü göze alan çamurda eşya arayıcıları, buldukları tarihi eser ya da eşyaları satarak yaşamlarını idame ettiriyordu.
Özellikle kentin dünya ticareti açısından öneminin artması sonucu gemilerin gelmesiyle nehir yatağında eşya arama, farklı bir boyuta dönüşerek koleksiyonerlerin de ilgi duyduğu bir iş olmaya başladı. Dünyanın farklı ülkelerinden gelen gemilerden atılan ya da düşen eşyalarla bir nevi uluslararası arkeolojik alana dönüşen Thames'te bugün "mudlark" olarak nehir yatağında eşya arayan 5 bin civarında kişi bulunuyor.
Bugün bu kişiler ancak Londra Liman Başkanlığından (PLA) lisans alıp bulduklarını Londra Müzesi'ne bildirerek nehirde arama yapabiliyor. Buldukları eşyaları satmaları ise yasak. Kent yaşamının yaklaşık 2 bin yıl önce kurulduğu Londra'daki Thames Nehri yatağında antika arama lisansına sahip tarihçi ve yazar Malcolm Russell, aramalarını tarihte farklı bir şehir kabul edilen ve çoğunlukla eğlence, gece hayatı ve yoksullukla anılan Southwark'ta yapıyor.
Nehrin güneyindeki bu noktada çoğunlukla evlerden atılan eşyalar ile eğlenmeye gelen gemicilere ait atıklar bulunduğunu belirten Russell, PLA'nın açıkladığı suların çekilme saatlerine göre arama yapmak için nehir yatağına iniyor. En fazla bulunan tarihi eserlerin, gemicilerin içtiği pipolar olduğunu kaydeden Russell, "Thames binlerce yıldır çöplük, liman veya çamaşırhane olarak kullanıldı. Burada yalnızca bir köprü vardı ve nehrin diğer tarafına geçmek isteyenler kayıklara biniyordu. İnsanlar eşyalarını düşürüyordu ya da atıyordu. Burada bulduklarımız Londra'nın binlerce yıllık çöpü. Şu an bir hazine çöplüğüne bakıyoruz" diye konuştu.
Londra'nın son 150 yıla kadar önemli bir ticaret kenti olmasına rağmen gelişmiş bir üretim merkezi olmadığını anlatan Russell, "O dönemde lüks bir eşya almak isteseydiniz ipeği ya da porseleni Çin'den, baharatı doğudan, çömlekleri İtalya'dan alırdınız. Birçok ürün de İpek Yolu aracılığıyla Anadolu'dan geçerdi" dedi.
Hobi olarak yaptığı nehir yatağındaki aramalar sırasında bulduklarını evinde sergilediğini dile getiren Russell, "Ocak ayında bulduğum bir Roma dönemi kulplu bardak BBC tarafından haberleştirildi ve müze tarafından alındı. Daha önce bulunmamış çok farklı bir şeydi. Açıkçası (bende olmaması) umurumda değil. Çocuklarıma 'Londra Müzesi'ndeki bir eseri ben buldum' demek benim için bir ayrıcalık" ifadelerini kullandı.